مردان «آلت جنسی»اند؟
مترجم : نوشین کشاورزنیا
آبان ۱۳۹۶
در بین انبوه سوالاتی که درباره چرایی ستم و آزار و اذیت مردان بر زنان مطرح می‌شود یک سوال اساسی و همیشگی هم وجود دارد: چرا مردان، زنان را مورد آزار جنسی قرار می‌دهند؟
بیشترین و کلیشه‌ای ترین پاسخ‌هایی که دراین زمینه شنیده‌ام، اینها است:«این مردها مریض‌اند و یا به قولی کلاً مرض دارند، چون توانایی کنترل میل جنسی‌شان را ندارند، چون زود تحریک می‌شوند و همیشه زنانی هستند که مردان را تحریک کنند، چون اکثریت مردان حداقل یک بار در روز فانتری و تخیل جنسی دارند چیزی که زنان ندارند یا درصد کمتری از آنها دارند، پس طبیعی است که خود را با در دسترس‌ترین زنی که می‌بینند تخلیه کنند.»
اینها پاسخ‌هایی است که بارها از زبان زنان و مردان در گفت‌وگوهای دوستانه، در کارگاهای آموزشی‌ای که با همین موضوع برگزار می‌کنم و یا اظهار نظرهای خوانندگان مطالب مختلف دربارۀ روایت‌های زنانه از آزار جنسی شنیده یا خوانده‌ام.
اخیرا ویدئویی طنزگونه مربوط به همین موضوع از مسیح علی‌نژاد دیدم که در برنامه «تبلت» مردان را از پنج کار آزارگرایانه برحذر می‌دارد. موضوعی که در این ویدئو‌ها توجه من و شاید بسیاری دیگر را جلب کرد خطاب کردن مردان به عنوان آلت جنسی است. در واقع از مردان خواسته می‌شود «آلت جنسی نباشند و مرتکب رفتار آزارگرایانه نشوند». به باور من این ویدئو هم پیام‌هایی دارد که وزن بیشتر را در مورد آزار و اذیت زنان به غریزه و میل جنسی مردان نسبت می‌دهد.
واقعیت این است که مردان بیشتر از آنکه به دلیل تمایلات جنسی، تحریک‌پذیری و ….. زنان را مورد آزار قرار دهند به دلیل حس برتری جنسیتی، تحقیر و یا خرد کردن زنان مرتکب رفتارهای آزارگرایانه می‌شوند. انبوهی از نوشته‌ها و تحقیقات فمینیست‌ها نشان می‌دهد که دلیل اصلی این رفتارها اعمال سلطه و کنترل بر زنان است. مردان آزارگر تربیت‌شدگان فرهنگ مردسالارانه‌ای هستند که از سر آگاهی یا ناخودآگاه به وجود سلسله مراتب جنس‌ها معتقدند، خود را برتر از زنان می‌دانند و زن برای آنها وجودی مستقل و ارزشمند نیست. مردی که تنها منبع قدرتش جنسیت اوست به خود اجازه می‌دهد به زنان دست‌درازی کند اما اگر همین مرد در مواجهه با زنی قرار گیرد که امتیازات و منابع قدرت دیگری در اختیار دارد و در جایگاه بالاتری قرار گیرد به گونه‌ای دیگر رفتار می‌کند. نمونه‌اش را می‌توان در محیط سلسله مراتبی کار دید. مرد کارگر هرچقدر هم که به قول خانم علی‌نژاد آلت جنسی شده باشد به مدیرعامل زن کارخانه‌اش متلک نمی‌گوید یا او را لمس نمی‌کند حتی اگر رفتار این خانم مدیر اغواگرایانه باشد اما احتمالا این مرد همین کارها را با همکار زن زیر دست یا هم رده‌اش انجام می‌دهد.
نقد دیگری که به این ویدئو وارد است دیدگاه ضد انسانی نسبت به مرد و تقلیل مردان به آلت جنسی (حتی اگر همه نباشند و گروهی از آنها باشند) است. اصولا شیء جنسی خطاب کردن انسان‌ها فارغ از زن بودن یا مرد بودن ناخوشایند است زیرا هر دو تبعات و پیامدهایی دارد که فرد را از ارزش انسانی خالی می‌کند حتی اگر این فرد یک مرتکب/ متجاوز باشد. می‌دانیم که پیامد این رویکرد در مورد زنان محروم کردن آنها از بسیاری از حقوق‌شان است، آنها باید خودشان را بپوشانند تا مردانی که به گفته خانم علی‌نژاد آلت جنسی ( شیء جنسی) هستند/ شده‌اند را تحریک نکنند و….. در واقع در این رویکرد مردانی که به تمام معنا و تمام قد یک آلت جنسی متحرکند به زنان که در گفتمان گروهی دیگر از جامعه آلت جنسی زنانه‌اند، دست‌درازی می‌کنند. پس با این عبارت، دیدگاه ضد زن را دوباره بازتولید می‌کنیم ولی این بار جای سوژه‌ها عوض می‌شود. زنانی که آلت جنسی خوانده می‌شدند با مردان عوض می‌شوند .خانم علی‌نژاد از آنها می‌خواهد که اینگونه نباشند، همانطور که از زنان هم خواسته می‌شود عفیف بمانند!
اگر این نگاه به زن ضد انسانی و مردسالارانه است آلت جنسی خطاب کردن مردان هم به همان اندازه ضد انسانی و حتی ضد زن است چون اگر مردها را به آلت جنسی تقلیل دهیم نمی‌توانیم توقعی هم داشته باشیم که مرتکب اعمال ناخوشایند و آزارگرایانه جنسی نشوند در حالی‌که دست‌کم در دو دهه اخیر فعالیت‌های زیادی در کشورهای مختلف درباره آموزش مردان و دخیل کردن آنها در فرایند مبارزه با خشونت انجام شده است. تاکید بر آلت جنسی بودن مردان و پیام‌هایی این‌چنینی که «لطفا آلت جنسی نباشید» نواختن شیپور از سر گشاد آن است.
مردان و پسران نوجوان جامعه ما به شیوه‌ای درست درباره مردانگی آموزش نمی‌بینند که اکنون اینطور مورد خطاب و عتاب قرار گیرند. باز به استناد کارگاه‌های اموزشی که با پسران نوجوان داشته‌ام می‌گویم که بسیاری از آنها تحت فشار آموزه‌ها ی سنتی و همسالانی هستند که به آنها می‌گوید حداقل باید یک بار به دختری متلک گفته باشی تا به جرگه مردان و مردانگی وارد شوی! پس در این شرایط نمی‌توان خشونت را با یک عمل خشونت‌آمیز دیگر متوقف کرد چرا که استفاده از این ادبیات اعمال خشونت روانی است همچنان که با سیلی زدن به متلک‌گو (سامان اربابی که در این ویدئو نقش مزاحم را بازی می‌کند) و بعد افتخار به اینکه این سیلی واقعی بود و طبق برنامه اولیه هم نبود، نمی‌شود با آزار جنسی مبارزه کرد. متاسفانه مسیح علی نژاد و کسانی که برای رسانه‌های پرمخاطب برنامه‌سازی می‌کنند توجه چندانی به نتیجۀ کار سال‌ها تحقیق و فعالیت کنشگران و محققان حقوق زنان در سراسر دنیا ندارند. شاید به همین دلیل است که نسخه‌های سطحی صادر می‌کنند و آدرس‌های غلط می‌دهند و البته طبیعی است که این پیام‌ها در نبود گفتمان‌های نقادانه جامعه زنان، که بر رسانه نظارت کنند به سرعت دست به دست و فراگیر می‌شود.
این ویدئو هر چند می‌تواند دست‌کم برای گروه‌هایی بسیار جذاب باشد اما گفتار عوام‌پسند و حتی مخرب را بازتولید می‌کند و به جای دفاع از حقوق زنان مروج ادبیاتی است که هم باعث رویارویی دو جنس می‌شود و هم نمی‌تواند به عنوان فعالیت قابل قبول در کارنامه یک مدعی مدافع حقوق زنان مورد توجه باشد.